«Դե Ֆակտո» 50 (2010թ.)

Հարցազրույց ՙՈսկե Ծիրան՚  կինոփառատոնի  հիմնադիր տնօրեն Հարություն Խաչատրյանի հետ:

-Պարո՛ն Խաչատրյան, 7 տարի  առաջ շատ քչերն էին հավատում, որ ՙՈսկե Ծիրան՚ը  կհաջողվի և կդառնա նաև հայկական բրենդ:  Այսօր այն կայացած կինոփառատոն է և իր արժանի տեղն ունի ամբողջ աշխարհում: Ինչո՞վ եք բացատրում Ձեր հաջողությունը  և  բոլո՞ր  նպատակներն եք  Ձեր կարծիքով իրականացրել:

-Ոգևորությունը շատ մեծ է, որովհետև նպատակն էր Երևանը, հայկական կինոն դարձնել ճանաչելի, աշխարհից բերել լավագույն` հոգու, մտքի, մշակույթի ֆիլմերը և ցուցադրել հայ հանդիսատեսին, հավատ ներշնչել հայ երիտասարդների մոտ, որ կինոն շատ կարևոր արվեստ է և պետք է  զբաղվել կինոյով: Այս տարի, կարծեք`  այն երկու սյուները,  որոնց վրա մենք կանգնած ենք`  մի դեպքում կառավարական լուրջ օգնությունը, մյուս դեպքում բարեգործները, հովանավորները` ի դեմս  ՙՎիվա-Սելի՚, օգնեցին որ հասնենք մեր նպատակների իրականացմանը:

-Այս տարի կարծեք` ավելի շատ են Ձեր հովանավորները:

-Ամեն մի հայ, Երևանցի, մշակույթ սիրող մարդ մեզ օգնում է, որովհետև  այսօր ՙՈսկե Ծիրան՚ը  Հայաստանի  այցեքարտն է դարձել և լավ կերպար է ստեղծել Հայաստանի համար:

-Կառավարության մակարդակով կա՞ աջակցություն և գո՞հ եք  պետությունից:

-Այսպիսի մեծ գործերը առանց Կառավարության չի կարող իրականացվել:  Դա լուրջ պետական քաղաքական որոշում է, քանի որ, իսկապես,  դա միայն զվաճանքի կամ ժամանցի համար չէ: Կինոփառատոնը լուրջ հարցեր և խնդիրներ է լուծում: Շնորհակալություն և՛ քաղաքապետարանից, և՛ Մշակույթի նախարարությունից, և՛ Կառավարությունից,  ովքեր իսկապես հավատացին մեզ: 

-Պարո՛ն Խաչատրյան, իսկ հանդիսատեսից շնորհակա՞լ եք, գալի՞ս են թատրոն:

-Հանդիսատեսից ևս շատ շնորհակալ ենք, քանի որ առաջին տարիներին  դահլիճներում  5-6 մարդ էր լինում, որը շատ տխուր փաստ էր, իսկ այսօր նման խնդիրներ չկան, այսօր դահլիճները  լեփ-լեցուն են, հատկապես այն ակցիայից հետո, երբ  կտրուկ  իջեցրեցինք տոմսերի գինը, քանի որ մենք կոմերցիոն հաստատություն չենք`  փող չենք աշխատում, այդ հարցով ընդառաջեցին  մեզ   կինոթատրոնները  և տոմսերի գները դարձան 300 դրամ, ինչը  հասանելի դարձավ  բոլորին` և՛ ուսանողներին, և՛ արվեսատագետներին:

-Պետական քաղաքական գործիչները գալի՞ս են ֆիլմերը դիտելու: Դահլիճում նկատո՞ւմ եք նման հայտնի մարդկանց:

-Այո,  գալիս են: Գալիս է նախագահը, վարչապետը, Մշակույթի նախարարը, քաղաքապետը… Օրինակ` անցած տարի կինոփառատոնի վերնաշապիկները հագած վարչապետը և նախարարը մտան դահլիճ, որը  մեծ ոգևորություն առաջացրեց դահլիճում:

-ՙՈսկե Ծիրան՚ փառատոնին բավականին հայտնի և մեծ անուններ են մասնակցում:  Ինչո՞վ եք դա բացատրում, քանի որ նրանք ոչ բոլոր փառատոններին են մասնակցում:

-Մի քանի պայմաններ կան, որի համար  մասնակցում են. առաջին` մեծ սեր դեպի հյուրերը, որը ամեն մի հայի բնավորությունն է` լավ  հյուրընկալումը, երկրորդ` Երևանի փառատոնը դարձավ հեղինակային կինոյի կենտրոնը, որը  հավաքում է աշխարհի լավագույն արվեստագետներին, քանի որ  լավագույն արվեստագետները շատ քիչ ցանկություն ունեն  մասնակցելու շոու ծրագրերի կամ շոու փառատոնների, որը օրինակ` փողի համար է:

-Սակայն  Եվրոպայում ևս  լավ կինոփառատոններ կան`  Կաննը,  Բեռլինը, Վենետիկը: Երևանը արդյո՞ք հասել է այդ մակարդակին:

-Իմաստ չունի,  որ հասնի, քանի որ դա 10-ից 100 միլիոն  եվրո արժողությամբ  փառատոններ են: Մեր  ձևաչափի մեջ մենք լավագույններից ենք, և  այս ձևաչափերի մեջ  մենք պետք է ուժեղանանք: Սակայն ցավոք  Երևանում չկան կինոթատրոններ. բոլորը վերածվել են սրահների.  միայն կինոթատրոնՙ Մոսկվա՚ն և կես կինոթատրոն ՙՆաիրին՚ են մնացել, ինչը շատ ցավալի փաստ է: Ես հույս ունեմ, որ մի օր Կառավարությունը հնարավորություններ կունենա հետ վերցնել կինոթատրոն ՙՆաիրին՚ և դարձնել փառատոնային կենտրոն:

-Պարո՛ն Խաչատրյան, իսկ չե՞ք ցանկանում  այս ֆիլմերը նաև Երևանից դուրս տանել` դեպի Արցախ և  Հայաստանի մարզեր, քանի որ  մարզերում ապրող քաղաքացիներն էլ սեր ունեն դեպի կինոն և մեծ սիրով կդիտեն Ձեր ֆիլմերը:

-ՙՈսկե Ծիրան՚  փառատոնը ունի նաև փառատոն անիվների վրա, որը Երևանում տեղի ունեցող փառատոնից հետո դուրս է գալու մեծ ճամփորդության` Շուշի, Ստեփանակերտ, Ջավախք, Ախլցխա, Ասպինջակ, Մեղրի, Սիսիան, Գորիս, Կապան,  որտեղ ոչ միայն կցուցադրի իր ֆիլմերը, այլ նաև կկազմակերպի հանդիպումներ ռեժիսորների հետ: Այսինքն` կինոթատրոնների բացակայությունը շրջաններում պետք է ինչ-որ բանով լրացնել: Մեր ֆիլմերը զվաճանքի համար չէ, դրանք  մտածելու, կրթվելու, հասկանալու և մասնակից լինելու համար է` համաշխարհային գործընթացներին: Անպայման պետք է շրջաններում ցուցադրել այդ ֆիլմերը և կարծում եմ` մենք պետք է բացենք մշտական գործող փառատոնային կետեր, որտեղ կցուցադրվեն մշակույթի գործեր:

-Մեր հասարակությունում, երբ ասում ենք ֆիլմ, կինո,  ընկալում են ամերիկյան, հոլիվուդյան թեթև կինոները: Տպավորությունն այնպիսին է, որ Ձեր ֆիլմերը ծանր են և բոլորը չէ,  որ հաճույքով կդիտեն: Դա իրականում այդպե՞ս է:

-Այո, դա այդպես է, սակայն մեզ մոտ 7 տարում ծնվեց այդ հանդիսատեսը: Այն մարդիկ,  ովքեր արդեն հետ էին քաշվել կինոյից, նորից վերադարձան կինոթատրոն: Այսպիսի ֆիլմերը շատ մեծ օգուտ են տալիս, սա շատ լուրջ,  կրթական, հոգևոր և մշակութային ծրագիր է:

-ՙՈսկե Ծիրան՚ն  ակնհայտ է, որ կայացած է, սակայն մեր հասարակությունում շատ են խոսում, որ  մենք այսօր հայկական կինո չունենք, սակայն մյուս կողմից էլ ասում են` ունենք  հայկական կինոյի շատ մեծ  ավանդույթներ:  Ձեր գնահատականն  ինչպիսի՞ն է, այսօր մենք ունե՞նք լավ, որակյալ կինո:

-Ունենք  քիչ կինո, և ունենք շատ քիչ որակյալ կինո, քանի որ մենք չունենք կինոյի մեծ արտադրություն, այսինքն` քանակ է պետք, որպեսզի ստացվի  որակ. մեկ, երկու կինո նկարելով հնարավոր չէ հասնել չափազանց մեծ որակի: Սակայն փառք Աստծո, որ  հայկական ֆիլմերն այդքան քիչ լինելով` մասնակցում են միջազգային լավագույն փառատոններին և  ստանում են մրցանակներ:

-Կթվարկե՞ք մի քանի անուններ, որոնք մասնակցում են:

-Մի քանի ռեժիսորներ կան,  որ հաճախակի են մասնակցում` Վիգեն Չալդրանյան, Էդգար Բաղդասարյան, Սուրեն Բաբայան, Ալբերտ Մկրտչյան, Արամ Շահբազյան, Վարդան Հովահաննիսյան:

-Այսինքն` որակյալ ֆիլմեր  ամեն դեպքում Հայաստանում ստեղծվում են:

-Այո, իհարկե,  ստեղծվում են, սակայն քիչ են: Մենք գնում ենք դեռ Խորհրդային միության իներցիայով:  Այսօր կա մի սխալ հասկացողություն, կարծում են` կինոն պետք է լինի կոմերցիոն:

-Բայց այսօր աշխարհն է դա թելադրում, մարդիկ գումար են ներդնում և փող են ստանում:

-Ոչ,  Հոլիվուդը լրիվ այլ պատմություն ունի. ամբողջ աշխարհում  բոլոր ֆիլմերը պետական մտածողություն, քաղաքականություն և նաև  ֆինանսավորումներ են: Այսինքն` ոչ ոք իր փողերը հետ չի բերում:

-Այսինքն` պետությո՞ւնը  պետք է ֆինանսավորի բարձրորակ ֆիլմերի համար:

-Այո,  անպայման պետք է ֆինանսավորի պետությունը: Այսօր բոլորը հասկանում են, որ կինոն կարևոր քաղաքական զենք է: Եթե մենք պետք է պատմենք մեր ունեցած մշակույթի  պատմությունը, դա ֆիլմով ավելի հեշտ է անելը, իսկ, եթե մենք պետք է պատմենք մեր թերությունների մասին, որպես դեմոկրատ ազգ` լավ է մենք նկարենք մեր թերությունները, քանի որ ոչ ոք չի ցանկանա, որ  ուրիշները գան նկարեն մեր թերությունները:

-Ինչպե՞ս եք վերաբերվում, որ մեր հայտնի դերասաններից շատերն  այսօր նկարահանվում են հեռուստասերիալներում, ինչպես նաև հաճախ ցածրորակ սերիալներում:

-Փառք Աստծո,  որ սերիալները դուրս եկան: Իհարկե, դրանք սկզբից  շատ անորակ էին, սակայն հիմա բավականին որակը լավացել է:

-Այսինքն`  սերիալը  ճանապա՞րհ է կինոյի զարգացման համար:

-Անպայման, դերասանները, ռեժիսորները փորձ են ձեռք բերում: Մի քանի տարի հետո, որակը կտրուկ փոխվելու է. բարձրանալու է:

-Համաձա՞յն եք,  որ մենք ունենցել ենք կինոյի մեծ պատմություն:

-Ունեցել ենք, ունենք և կունենանք, քանի որ  նրանք, ովքեր ասում են` կինո չունենք, դրանք այն մարդիկ են, որոնք արդեն ՙամուլ՚ են և չեն կարող ծնել ոչ մի արվեստ: Այսօր մեզանում  կան  երիտասարդներ, ովքեր  4-5 հոգով ֆիլմ են նկարում,  և նկարում են շատ լուրջ և լիարժեք ֆիլմեր:

-Այսօր արդեն կան  այնպիսի  գործարարներ, ովքեր   ֆինանսավորում են կինոարտադրությունը: Այսինքն` գործարարների մոտ ևս եկել է մի մակարդակ, որ նրանք  ցանկանում են ֆինանսավորել կինոն, որպեսզի արվեստի գործեր  ստեղծվեն:

-Առանց այդ երկուսի միացության ոչինչ ստեղծել հնարավոր չէ: Կինոն ազգային լուրջ խնդիր է` և՛ կրթական, և՛ մշակութային: Եթե չլինեն գործարարները, բարի կամեցողները,  հավատը,  որ կինոն այսօր  կարևոր է ազգի,  ժամանակի համար` ֆիլմեր ստեղծել  հնարավոր չէ: Հարստանալը այնքան էլ լավ բան չէ, եթե փողը  ճիշտ չես օգտագործում:

-Պարո՛ն Խաչատրյան, ՙՈսկե Ծիրան՚ի հաջողությունները նաև Ձեր անձի հետ են կապված: Ստեղծե՞լ եք համակարգ, որ եթե մի օր հոգնեք և որոշեք, որ այլևս չեք զբաղվելու այդ գործունեությամբ` ՙՈսկե Ծիրան՚ը չմեռնի:

-Սա շատ ծանր աշխատանք է, քանի որ մենք ամբողջ տարին աշխատում ենք և մեկ ծրագիր չէ, որ իրականացնում ենք: Մենք ունենք  նաև  տպագրություն`  տեղեկատուներ, թերթ ենք տպում, բարձրագույն կինոդպրոց, որտեղ հրավիրում ենք բարձրակարգ դասխոսներ, որպեսզի կինոռեժսորների և կինոմոտոգրաֆիստների պրո‎ֆեսիոնալ մակարդակը բարձրացվի:  Այսօր զարմանալի չէ, որ մեզ մոտ փառատոնը  լավ է ստացվում, որովհետև  մեզ մոտ բոլորը պաշտում են կինոն: Բոլորը շատ լավ են վերաբերվում կինոմոտոգրաֆիստներին, չէ որ ամբողջ աշխարհի կինոմոտոգրաֆիստները մի փոքրիկ ընտանիք են:

-Համաշխարհային դեմքերը,  երբ գալիս են Երևան, հետո  ի՞նչ տպավորություններով են հեռանում:

-Ես  վստահ եմ և շատ երջանիկ, որ ամեն մի եկող հյուր դառնում է Հայաստանի դեսպանն  աշխարհում:  Նրանք ոչ միայն գովերգում են Հայաստանը, այլ նաև օգնում են,  որպեսզի հայկական ամեն ինչը կայանա: Անցած տարի եկած հյուրերն, այս տարի արդեն մեր բարեկամներն են:

-Այսօր երկրի իշխանությունները նույնպե՞ս  ՙՈսկե Ծիրան՚ի  հետ կապված ապագա են տեսնում  ու նաև  նրա  հաջողությունների  մեջ են տեսնում  իրենց  հաջողություները:

-Չեն կարող չտեսնել, քանի որ սա  իսկապես մի կարևոր օղակ, զենք և գործիք է, որի շնորհիվ  Հայաստանի մասին պատմվում է աշխարհին: Ամեն տարիՙ EuroNews՚-ը  Հայաստանի մասին հաղորդում է ցուցադրում`  տարին 6-7 հաղորդում,  10-15 օր, օրը  6-7 անգամ: Այդպիսի գովազդային գումար Հայաստանը տալ չէր կարող, քանի որ դա միլիարդների հետ է կապված: Իսկ մի  փառատոն ֆինանսավորելով`  նա ստանում է շատ ու  կարևոր գնահատականներ:

-Պարո՛ ն Խաչատրյան,  այս տարի  ՙՈսկե Ծիրան՚  փառատոնի  ամենամեծ հաջողությունը  ո՞րն եք համարում:

-Ամենակարևորն այն էր, որ մենք ունեցանք  հեղինակային կենտրոն Հայաստանում, ինչը նշանակում է`  աշխարհի լավագույն կինոն գալիս է Հայաստան:  Մեզ  նման փոքր և հին ազգերի համար  շատ կարևոր են  այս տեսակի ֆիլմերը:  Պետք չէ, որ պետությունը ֆինանսավորի զվարճանքի  ու կոմերցիոն  ֆիլմերը, դրանք կարող են անել ամեն մի մեծահարուստ մարդ:

Լուսինե Գևրիգորյան   

http://df.am/journals/hayk_aram_sanosyan.html#/116

«Դե Ֆակտո» 50 (2010թ.)

Աշխարհի լավագույն կինոն գալիս է Հայաստան

Հարցազրույց ՙՈսկե Ծիրան՚  կինոփառատոնի  հիմնադիր տնօրեն Հարություն Խաչատրյանի հետ:

-Պարո՛ն Խաչատրյան, 7 տարի  առաջ շատ քչերն էին հավատում, որ ՙՈսկե Ծիրան՚ը  կհաջողվի և կդառնա նաև հայկական բրենդ:  Այսօր այն կայացած կինոփառատոն է և իր արժանի տեղն ունի ամբողջ աշխարհում: Ինչո՞վ եք բացատրում Ձեր հաջողությունը  և  բոլո՞ր  նպատակներն եք  Ձեր կարծիքով իրականացրել:

-Ոգևորությունը շատ մեծ է, որովհետև նպատակն էր Երևանը, հայկական կինոն դարձնել ճանաչելի, աշխարհից բերել լավագույն` հոգու, մտքի, մշակույթի ֆիլմերը և ցուցադրել հայ հանդիսատեսին, հավատ ներշնչել հայ երիտասարդների մոտ, որ կինոն շատ կարևոր արվեստ է և պետք է  զբաղվել կինոյով: Այս տարի, կարծեք`  այն երկու սյուները,  որոնց վրա մենք կանգնած ենք`  մի դեպքում կառավարական լուրջ օգնությունը, մյուս դեպքում բարեգործները, հովանավորները` ի դեմս  ՙՎիվա-Սելի՚, օգնեցին որ հասնենք մեր նպատակների իրականացմանը:

-Այս տարի կարծեք` ավելի շատ են Ձեր հովանավորները:

-Ամեն մի հայ, Երևանցի, մշակույթ սիրող մարդ մեզ օգնում է, որովհետև  այսօր ՙՈսկե Ծիրան՚ը  Հայաստանի  այցեքարտն է դարձել և լավ կերպար է ստեղծել Հայաստանի համար:

-Կառավարության մակարդակով կա՞ աջակցություն և գո՞հ եք  պետությունից:

-Այսպիսի մեծ գործերը առանց Կառավարության չի կարող իրականացվել:  Դա լուրջ պետական քաղաքական որոշում է, քանի որ, իսկապես,  դա միայն զվաճանքի կամ ժամանցի համար չէ: Կինոփառատոնը լուրջ հարցեր և խնդիրներ է լուծում: Շնորհակալություն և՛ քաղաքապետարանից, և՛ Մշակույթի նախարարությունից, և՛ Կառավարությունից,  ովքեր իսկապես հավատացին մեզ: 

-Պարո՛ն Խաչատրյան, իսկ հանդիսատեսից շնորհակա՞լ եք, գալի՞ս են թատրոն:

-Հանդիսատեսից ևս շատ շնորհակալ ենք, քանի որ առաջին տարիներին  դահլիճներում  5-6 մարդ էր լինում, որը շատ տխուր փաստ էր, իսկ այսօր նման խնդիրներ չկան, այսօր դահլիճները  լեփ-լեցուն են, հատկապես այն ակցիայից հետո, երբ  կտրուկ  իջեցրեցինք տոմսերի գինը, քանի որ մենք կոմերցիոն հաստատություն չենք`  փող չենք աշխատում, այդ հարցով ընդառաջեցին  մեզ   կինոթատրոնները  և տոմսերի գները դարձան 300 դրամ, ինչը  հասանելի դարձավ  բոլորին` և՛ ուսանողներին, և՛ արվեսատագետներին:

-Պետական քաղաքական գործիչները գալի՞ս են ֆիլմերը դիտելու: Դահլիճում նկատո՞ւմ եք նման հայտնի մարդկանց:

-Այո,  գալիս են: Գալիս է նախագահը, վարչապետը, Մշակույթի նախարարը, քաղաքապետը… Օրինակ` անցած տարի կինոփառատոնի վերնաշապիկները հագած վարչապետը և նախարարը մտան դահլիճ, որը  մեծ ոգևորություն առաջացրեց դահլիճում:

-ՙՈսկե Ծիրան՚ փառատոնին բավականին հայտնի և մեծ անուններ են մասնակցում:  Ինչո՞վ եք դա բացատրում, քանի որ նրանք ոչ բոլոր փառատոններին են մասնակցում:

-Մի քանի պայմաններ կան, որի համար  մասնակցում են. առաջին` մեծ սեր դեպի հյուրերը, որը ամեն մի հայի բնավորությունն է` լավ  հյուրընկալումը, երկրորդ` Երևանի փառատոնը դարձավ հեղինակային կինոյի կենտրոնը, որը  հավաքում է աշխարհի լավագույն արվեստագետներին, քանի որ  լավագույն արվեստագետները շատ քիչ ցանկություն ունեն  մասնակցելու շոու ծրագրերի կամ շոու փառատոնների, որը օրինակ` փողի համար է:

-Սակայն  Եվրոպայում ևս  լավ կինոփառատոններ կան`  Կաննը,  Բեռլինը, Վենետիկը: Երևանը արդյո՞ք հասել է այդ մակարդակին:

-Իմաստ չունի,  որ հասնի, քանի որ դա 10-ից 100 միլիոն  եվրո արժողությամբ  փառատոններ են: Մեր  ձևաչափի մեջ մենք լավագույններից ենք, և  այս ձևաչափերի մեջ  մենք պետք է ուժեղանանք: Սակայն ցավոք  Երևանում չկան կինոթատրոններ. բոլորը վերածվել են սրահների.  միայն կինոթատրոնՙ Մոսկվա՚ն և կես կինոթատրոն ՙՆաիրին՚ են մնացել, ինչը շատ ցավալի փաստ է: Ես հույս ունեմ, որ մի օր Կառավարությունը հնարավորություններ կունենա հետ վերցնել կինոթատրոն ՙՆաիրին՚ և դարձնել փառատոնային կենտրոն:

-Պարո՛ն Խաչատրյան, իսկ չե՞ք ցանկանում  այս ֆիլմերը նաև Երևանից դուրս տանել` դեպի Արցախ և  Հայաստանի մարզեր, քանի որ  մարզերում ապրող քաղաքացիներն էլ սեր ունեն դեպի կինոն և մեծ սիրով կդիտեն Ձեր ֆիլմերը:

-ՙՈսկե Ծիրան՚  փառատոնը ունի նաև փառատոն անիվների վրա, որը Երևանում տեղի ունեցող փառատոնից հետո դուրս է գալու մեծ ճամփորդության` Շուշի, Ստեփանակերտ, Ջավախք, Ախլցխա, Ասպինջակ, Մեղրի, Սիսիան, Գորիս, Կապան,  որտեղ ոչ միայն կցուցադրի իր ֆիլմերը, այլ նաև կկազմակերպի հանդիպումներ ռեժիսորների հետ: Այսինքն` կինոթատրոնների բացակայությունը շրջաններում պետք է ինչ-որ բանով լրացնել: Մեր ֆիլմերը զվաճանքի համար չէ, դրանք  մտածելու, կրթվելու, հասկանալու և մասնակից լինելու համար է` համաշխարհային գործընթացներին: Անպայման պետք է շրջաններում ցուցադրել այդ ֆիլմերը և կարծում եմ` մենք պետք է բացենք մշտական գործող փառատոնային կետեր, որտեղ կցուցադրվեն մշակույթի գործեր:

-Մեր հասարակությունում, երբ ասում ենք ֆիլմ, կինո,  ընկալում են ամերիկյան, հոլիվուդյան թեթև կինոները: Տպավորությունն այնպիսին է, որ Ձեր ֆիլմերը ծանր են և բոլորը չէ,  որ հաճույքով կդիտեն: Դա իրականում այդպե՞ս է:

-Այո, դա այդպես է, սակայն մեզ մոտ 7 տարում ծնվեց այդ հանդիսատեսը: Այն մարդիկ,  ովքեր արդեն հետ էին քաշվել կինոյից, նորից վերադարձան կինոթատրոն: Այսպիսի ֆիլմերը շատ մեծ օգուտ են տալիս, սա շատ լուրջ,  կրթական, հոգևոր և մշակութային ծրագիր է:

-ՙՈսկե Ծիրան՚ն  ակնհայտ է, որ կայացած է, սակայն մեր հասարակությունում շատ են խոսում, որ  մենք այսօր հայկական կինո չունենք, սակայն մյուս կողմից էլ ասում են` ունենք  հայկական կինոյի շատ մեծ  ավանդույթներ:  Ձեր գնահատականն  ինչպիսի՞ն է, այսօր մենք ունե՞նք լավ, որակյալ կինո:

-Ունենք  քիչ կինո, և ունենք շատ քիչ որակյալ կինո, քանի որ մենք չունենք կինոյի մեծ արտադրություն, այսինքն` քանակ է պետք, որպեսզի ստացվի  որակ. մեկ, երկու կինո նկարելով հնարավոր չէ հասնել չափազանց մեծ որակի: Սակայն փառք Աստծո, որ  հայկական ֆիլմերն այդքան քիչ լինելով` մասնակցում են միջազգային լավագույն փառատոններին և  ստանում են մրցանակներ:

-Կթվարկե՞ք մի քանի անուններ, որոնք մասնակցում են:

-Մի քանի ռեժիսորներ կան,  որ հաճախակի են մասնակցում` Վիգեն Չալդրանյան, Էդգար Բաղդասարյան, Սուրեն Բաբայան, Ալբերտ Մկրտչյան, Արամ Շահբազյան, Վարդան Հովահաննիսյան:

-Այսինքն` որակյալ ֆիլմեր  ամեն դեպքում Հայաստանում ստեղծվում են:

-Այո, իհարկե,  ստեղծվում են, սակայն քիչ են: Մենք գնում ենք դեռ Խորհրդային միության իներցիայով:  Այսօր կա մի սխալ հասկացողություն, կարծում են` կինոն պետք է լինի կոմերցիոն:

-Բայց այսօր աշխարհն է դա թելադրում, մարդիկ գումար են ներդնում և փող են ստանում:

-Ոչ,  Հոլիվուդը լրիվ այլ պատմություն ունի. ամբողջ աշխարհում  բոլոր ֆիլմերը պետական մտածողություն, քաղաքականություն և նաև  ֆինանսավորումներ են: Այսինքն` ոչ ոք իր փողերը հետ չի բերում:

-Այսինքն` պետությո՞ւնը  պետք է ֆինանսավորի բարձրորակ ֆիլմերի համար:

-Այո,  անպայման պետք է ֆինանսավորի պետությունը: Այսօր բոլորը հասկանում են, որ կինոն կարևոր քաղաքական զենք է: Եթե մենք պետք է պատմենք մեր ունեցած մշակույթի  պատմությունը, դա ֆիլմով ավելի հեշտ է անելը, իսկ, եթե մենք պետք է պատմենք մեր թերությունների մասին, որպես դեմոկրատ ազգ` լավ է մենք նկարենք մեր թերությունները, քանի որ ոչ ոք չի ցանկանա, որ  ուրիշները գան նկարեն մեր թերությունները:

-Ինչպե՞ս եք վերաբերվում, որ մեր հայտնի դերասաններից շատերն  այսօր նկարահանվում են հեռուստասերիալներում, ինչպես նաև հաճախ ցածրորակ սերիալներում:

-Փառք Աստծո,  որ սերիալները դուրս եկան: Իհարկե, դրանք սկզբից  շատ անորակ էին, սակայն հիմա բավականին որակը լավացել է:

-Այսինքն`  սերիալը  ճանապա՞րհ է կինոյի զարգացման համար:

-Անպայման, դերասանները, ռեժիսորները փորձ են ձեռք բերում: Մի քանի տարի հետո, որակը կտրուկ փոխվելու է. բարձրանալու է:

-Համաձա՞յն եք,  որ մենք ունենցել ենք կինոյի մեծ պատմություն:

-Ունեցել ենք, ունենք և կունենանք, քանի որ  նրանք, ովքեր ասում են` կինո չունենք, դրանք այն մարդիկ են, որոնք արդեն ՙամուլ՚ են և չեն կարող ծնել ոչ մի արվեստ: Այսօր մեզանում  կան  երիտասարդներ, ովքեր  4-5 հոգով ֆիլմ են նկարում,  և նկարում են շատ լուրջ և լիարժեք ֆիլմեր:

-Այսօր արդեն կան  այնպիսի  գործարարներ, ովքեր   ֆինանսավորում են կինոարտադրությունը: Այսինքն` գործարարների մոտ ևս եկել է մի մակարդակ, որ նրանք  ցանկանում են ֆինանսավորել կինոն, որպեսզի արվեստի գործեր  ստեղծվեն:

-Առանց այդ երկուսի միացության ոչինչ ստեղծել հնարավոր չէ: Կինոն ազգային լուրջ խնդիր է` և՛ կրթական, և՛ մշակութային: Եթե չլինեն գործարարները, բարի կամեցողները,  հավատը,  որ կինոն այսօր  կարևոր է ազգի,  ժամանակի համար` ֆիլմեր ստեղծել  հնարավոր չէ: Հարստանալը այնքան էլ լավ բան չէ, եթե փողը  ճիշտ չես օգտագործում:

-Պարո՛ն Խաչատրյան, ՙՈսկե Ծիրան՚ի հաջողությունները նաև Ձեր անձի հետ են կապված: Ստեղծե՞լ եք համակարգ, որ եթե մի օր հոգնեք և որոշեք, որ այլևս չեք զբաղվելու այդ գործունեությամբ` ՙՈսկե Ծիրան՚ը չմեռնի:

-Սա շատ ծանր աշխատանք է, քանի որ մենք ամբողջ տարին աշխատում ենք և մեկ ծրագիր չէ, որ իրականացնում ենք: Մենք ունենք  նաև  տպագրություն`  տեղեկատուներ, թերթ ենք տպում, բարձրագույն կինոդպրոց, որտեղ հրավիրում ենք բարձրակարգ դասխոսներ, որպեսզի կինոռեժսորների և կինոմոտոգրաֆիստների պրո‎ֆեսիոնալ մակարդակը բարձրացվի:  Այսօր զարմանալի չէ, որ մեզ մոտ փառատոնը  լավ է ստացվում, որովհետև  մեզ մոտ բոլորը պաշտում են կինոն: Բոլորը շատ լավ են վերաբերվում կինոմոտոգրաֆիստներին, չէ որ ամբողջ աշխարհի կինոմոտոգրաֆիստները մի փոքրիկ ընտանիք են:

-Համաշխարհային դեմքերը,  երբ գալիս են Երևան, հետո  ի՞նչ տպավորություններով են հեռանում:

-Ես  վստահ եմ և շատ երջանիկ, որ ամեն մի եկող հյուր դառնում է Հայաստանի դեսպանն  աշխարհում:  Նրանք ոչ միայն գովերգում են Հայաստանը, այլ նաև օգնում են,  որպեսզի հայկական ամեն ինչը կայանա: Անցած տարի եկած հյուրերն, այս տարի արդեն մեր բարեկամներն են:

-Այսօր երկրի իշխանությունները նույնպե՞ս  ՙՈսկե Ծիրան՚ի  հետ կապված ապագա են տեսնում  ու նաև  նրա  հաջողությունների  մեջ են տեսնում  իրենց  հաջողություները:

-Չեն կարող չտեսնել, քանի որ սա  իսկապես մի կարևոր օղակ, զենք և գործիք է, որի շնորհիվ  Հայաստանի մասին պատմվում է աշխարհին: Ամեն տարիՙ EuroNews՚-ը  Հայաստանի մասին հաղորդում է ցուցադրում`  տարին 6-7 հաղորդում,  10-15 օր, օրը  6-7 անգամ: Այդպիսի գովազդային գումար Հայաստանը տալ չէր կարող, քանի որ դա միլիարդների հետ է կապված: Իսկ մի  փառատոն ֆինանսավորելով`  նա ստանում է շատ ու  կարևոր գնահատականներ:

-Պարո՛ ն Խաչատրյան,  այս տարի  ՙՈսկե Ծիրան՚  փառատոնի  ամենամեծ հաջողությունը  ո՞րն եք համարում:

-Ամենակարևորն այն էր, որ մենք ունեցանք  հեղինակային կենտրոն Հայաստանում, ինչը նշանակում է`  աշխարհի լավագույն կինոն գալիս է Հայաստան:  Մեզ  նման փոքր և հին ազգերի համար  շատ կարևոր են  այս տեսակի ֆիլմերը:  Պետք չէ, որ պետությունը ֆինանսավորի զվարճանքի  ու կոմերցիոն  ֆիլմերը, դրանք կարող են անել ամեն մի մեծահարուստ մարդ:

Լուսինե Գևրիգորյան